Gerçek Bir Klasik Mertebesinde: Ayten / Kahraman Çayırlı

Yazar

Gerçek Bir Klasik Mertebesinde: Ayten / Kahraman Çayırlı

İyi, güzel, nitelikli, derinlikli, zengin, farklı bir roman okumanın tadı, lezzeti, size duyumsattıkları bir başka. Başka dünyalara gitmek, başka hayatlara, hikayelere kapılmak, farklı dönemlerin yaşayışlarının detaylarını öğrenmek çok keyifli ve aynı zamanda da öğretici. İyi edebiyat insana çok fazla değer katıyor. İnsanı çoğaltıyor, daha çok biriktirmemize vesile oluyor. Kelimelerden inşa edilmiş bu güzel şatolarda çok şey öğreniyoruz. Burhan Cahit Morkaya’nın kaleme aldığı Ayten tam da böyle; iyi ve güzel bir roman: İki güçlü kadın karakterin hikayesini anlatıyor: Anne Ayten ve kızı Ayten. Özellikle kızının hayatı üzerinde duran Türk Edebiyatı klasiğinde esere ismini veren Ayten, resim gibi sanatsal faaliyetlerle, tenis gibi muhtelif sporlarla ilgilenen, babası olmamasına rağmen hiçbir noksanı olmaksızın yetişen bir genç kız.

Paris’e dek uzandığımız, aslen İstanbul’da geçen kitabın mühim kısmında Ayten’in, annesinin ihtiyatlı tembihleri doğrultusunda kalbinden, kalbi ilişkilerden uzak durmasını da okuyoruz. Ancak bir gün Orhan Bey ile tanışınca yaşamaya başlayacakları olaylar silsilesi, romanı bambaşka bir rotaya, güzergaha doğru hareket ettiriyor. Gazeteci, yazar ve matbaacı Burhan Cahit Morkaya (1892-1949) 1920li ve 1930lu yılların en çok okunan roman yazarlarından biri; yarattığı pek çok edebi karakter gibi Ayten de kuvvetli imajıyla birkaç nesil Aytenlerin isim babası. İlk kez 1927 yılında yayımlanan[1]Ayten kendi dönemi için, özellikle ürettiği güçlü kadın karakterleri ile çığır açıcı. Bir yandan da ilk yayımlanışının üzerinden yaklaşık bir asır geçmesine rağmen çok yeni ve adeta bugün yazılmış gibi sürükleyici, ilk günkü değerinden hiçbir şey kaybetmemiş. Romandaki karakterlerin psikolojik derinlikleri çok kıymetli ve bana göre bu romanın en olumlu yanlarından biri. Bir sonraki sayfada acaba ne olacak hissiyle romana bir başladığınızı bir de bitirdiğinizi görüyorsunuz; yaklaşık bir yüzyıl önce yazılmış bir eserin zamana karşı hiç yenilmediğini hissetmek onu gerçek bir klasik mertebesine eriştiriyor.

[1] https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/burhan-cahid-morkaya-1892-1949/