Kapalı Panjurlar / Zeynep Özer
Fransız yazar Jean-Louis Fournier’nin Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan son romanı Tek Yalnız Ben Değilim, Ayşe Ece’nin çevirisiyle okurlarıyla buluştu.
Tek Yalnız Ben Değilim Jean-Louis Fournier’nin yalnızlık üzerine yazılmış melankolik, hüzünlü ve bir o kadar kara mizah bir dille yazılmış bir anlatıdır. Yalnızlığın ağırlığı ne kadar diye soran yazar, kimsesizliğin yükünü okurlarına sonuna kadar hissettiriyor.
Yalnızlık veya yalnız kalma bir insanın boşluk duygusuyla karışık kendini dünyadan kopmuş hissetme duygusudur. Yalnızlık hissi anlatılacak ve paylaşılacak kimse bulamama hali de diyebiliriz. Yazar herkes beni terk etti, on yıl önce karım Slyvie, kısa bir süre önce de küçük kedim Salome, bir başka deyişle hayatımı sürdürmeme yardımcı olan herkes beni terk etti diyerek biz okurlarına kimsesizliğini anlatmaya ilk sayfada başlıyor. Anlatılacak ve paylaşılacak kimsen yok ise kalabalık içinde de olsan yalnızsındır. Yazar George Perrros’un “Bizi dinleyecek kimse olmadığı için yazı yazıyoruz. Edebiyat olmasaydı, yalnız kaldığında bir insanın neler düşündüğünü asla öğrenemeyecektik” sözünden etkilenerek yalnızlık üzerine bir kitap yazmaya karar veriyor. Bu kitap kısa olacak, öyle olmasını umduğum yalnızlığım gibi diyerek ilave ediyor.
Fournier, Tek Yalnız Ben Değilim anlatısında eşinin ölümüyle birlikte içine düşüverdiği yalnızlık duygusunu anlatan Dul kitabını bizlere hatırlatıyor. Yazar, yalnızlığı kendine açıklayacak sırrın kalmaması diye tanımlıyor. Yalnızlığın şiddetini ise karşı komşunun kapalı olan panjur ve perdeleri ile ölçüyor. Kitabın dikkat çeken sayfaları ise devamlı yakındığı komşularıyla ilgili bilgileri üç beş cümle ile vermesi. Kitap bittiğinde ise bir bütün oluşturup komşuların durumu ve anlatıcının onlara dair hikayesini gün gün takip etmiş oluyoruz. Kitapta beni etkileyen ve düşündüren bir konuda yalnız insanlara bakış açısının farklı olduğundan söz ediyor yazar. Yalnızlığın ceza olduğunu söyleyen yazar başka bir sayfada ne kadar keyifli olduğunu söylüyor. Fournier, bu enfes anlatısında tarihe not düşmüş ünlü felsefi düşünürlerin sözlerinden de destek alıyor. Mesela Leonarda da Vinci ‘nin “Yalnızsan tamamen kendine aitsin” sözü. Decartes’ın ünlü özdeyişini ise “Düşünüyorum öyleyse yalnızım” diyerek kendince çeviriyor.
Yaşlılığı ve yalnızlığı hem kabul ediş hem başkaldırı metni olan Tek Yalnız Ben Değilim anlatısını okurken çok keyif aldım. Kitap kendinizi yalnız hissetmemek için başkasıyla olma arzusu hakkında düşündürürken, bu yazıma Andrey Tarkovski’nin “Kendinizle zaman geçirmeyi yalnızlık sanmayacağınız şekilde yetiştirin” sözü ile son vermek isterim.
Tek Yalnız Ben Değilim
Jean-Louis Fournier
YKY
Türkçesi: Ayşe Ece
Anlatı / 135 sayfa
